W sporach przed sądem o alimenty na dziecko, oś sporu stanowią uzasadnione potrzeby dziecka oraz możliwości zarobkowe rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów. Wokół wysokości świadczeń alimentacyjnych pojawiło się wiele mitów, jak chociażby ten, że 1.000 złotych to wysokie alimenty, albo, że zarabianie „na papierze” niewielkiej kwoty pozwoli uniknąć płacenia wyższych alimentów. Poniżej opisaliśmy jakie czynniki wpływają naprawdę na wysokość alimentów, oraz jak przygotować się do sprawy w sądzie.
Spis treści
Uzasadnione potrzeby dziecka
Nie ulega wątpliwości, że uzasadnionymi potrzebami dziecka są te związane z jego egzystencją, czyli jedzenie, mieszkanie, odzież, koszty leczenia, ale nie tylko. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego potrzeby dziecka to nie tylko te, które są niezbędne do jego egzystencji, ale także te które są potrzebne dla jego prawidłowego rozwoju. Uzasadnionymi potrzebami będą więc ponoszone koszty przedszkola czy szkoły, materiałów edukacyjnych, dodatkowych zajęć pozaszkolnych, jak również koszty rozrywki – zarówno tych drobnych jak bilety do kina czy na koncert, jak i tych większych w postaci wyjazdów wakacyjnych.
Standard życia rodziców, a wysokość alimentów
Dziecko powinno mieć zapewniony porównywalny standard życia, jak jego rodzice. Nabiera to szczególnego znaczenia przy określeniu uzasadnionych potrzeb dziecka. O ile bowiem zajęcia pozaszkolne, pozwalające rozwijać zainteresowania dziecka są niewątpliwie takim kosztem, to nie oznacza jednocześnie, że niezależnie od poziomu majętności rodziców dziecko ma rozwijać swoje zainteresowania w elitarnych dyscyplinach sportu (jak np. tenis, czy jeździectwo). Uczęszczanie na takie zajęcia powinno być uzasadnione poziomem życia jego rodziców. Podobnie wygląda to w przypadku wakacji. O ile wypoczynek poza miejscem zamieszkania dziecka w każdym przypadku będzie uznany za uzasadnioną potrzebę dziecka, to już nie w każdym przypadku zafundowanie dziecku egzotycznych wakacji będzie uznane za uzasadnione – nastąpi to tylko wtedy, gdy standard życia rodziców pozwala na pokrycie takich wydatków.
Niejednokrotnie spotyka się sytuacje, w których standard życia rodziców jest zróżnicowany. Dość oczywistym jest, że wysokie możliwości zarobkowe i posiadany majątek jednego z rodziców, przy mniejszych możliwościach zarobkowych i braku majątku drugiego, będą miały wpływ na wysokość alimentów. W takiej sytuacji rodzic bardziej majętny, będzie zobowiązany do zapłaty większej kwoty aniżeli wynikałaby ona z poziomu życia drugiego rodzica. Nie będzie ona jednak tak wysoka, aby dorównać poziomowi życia tego zamożniejszego – alimenty służą bowiem pokryciu uzasadnionych potrzeb dziecka, nie zaś „przy okazji” potrzebom rodzica, z którym dziecko na stałe przebywa.
Alimenty na dziecko a możliwości zarobkowe
Możliwości zarobkowe stanowią drugą przesłankę decydująca o wysokości zasądzonych dokumentów. Istotne jest nie tylko to, ile zarabia rodzic zobowiązany do płacenia alimentów, ale także to jakie możliwości zarobkowe posiada. Oprócz dowodów takich jak zaświadczenia o zarobkach, czy deklaracje podatkowe istotne jest również to, czy odzwierciedlają one faktyczne możliwości zarobkowania. Dość powszechnie wiadomo, że w niektóre branże czy zawody wpisany jest element tzw. „szarej strefy” polegającej, czy to na nieewidencjonowaniu całości uzyskiwanego przychodu w przypadku działalności gospodarczej, czy to na otrzymywaniu części wynagrodzenia poza umową. W takich sytuacjach sąd będzie brał pod uwagę przede wszystkim to, jaki faktycznie dochód uzyskuje się przy wykonywaniu takich zajęć.
Trudne do ustalenia są możliwości zarobkowe przedstawicieli tych zawodów, w których istnieje duża rozpiętość w uzyskiwanym wynagrodzeniu. Przykładowo można wskazać na takie zawody jak lekarz, aktor, prawnik, czy zawody artystyczne. W takich sytuacjach określenie możliwości zarobkowych należy ważyć posiadanym dorobkiem zawodowym i porównać go ze średnimi zarobkami osób z branży, posiadających podobne doświadczenie i umiejętności.
Alimenty na dziecko – przygotowanie do sprawy
Przygotowując się do wniesienia pozwu o alimenty należy przede wszystkim zebrać dokumenty potwierdzające koszty utrzymania dziecka. Będą to rachunki potwierdzające wysokość ponoszonych opłat związanych z jego utrzymaniem, jak również opłaty ponoszone w gospodarstwie domowym, w którym dziecko na stałe przebywa.
Warto również rozważyć skorzystanie z pomocy adwokata. Fachowa pomoc pozwoli zracjonalizować roszczenia. Nie bez znaczenia jest również czynnik emocjonalny, obeznanie w procedurach, czy doświadczenie na sali sądowej – wszystkie te czynniki zwiększają szanse na wygraną.