Spis treści
MiFID III – Nowe regulacje na rynkach finansowych: Przegląd przepisów i zmiany względem MiFID II
Dyrektywa MiFID (Markets in Financial Instruments Directive) stanowi główny filar systemu regulowania rynków finansowych Unii Europejskiej. W 2018 roku MiFID II, będąca rozwiniętą wersją pierwszej generacji tej dyrektywy, weszła w życie, wprowadzając pakiet kluczowych zmian mających na celu większą ochronę inwestorów oraz poprawę przejrzystości na rynkach finansowych.
Kraje członkowskie Unii Europejskiej mają czas do 29 września 2025 roku, aby implementować do porządków krajowych nowe przepisy pakietu MiFID III.
W niniejszym artykule przyjrzymy się głównym przepisom MiFID III oraz omówimy zmiany, jakie wnosi w porównaniu do MiFID II.
Tło i kontekst wprowadzenia MiFID III
MiFID III to rozwiązanie, jakie Unia Europejska powzięła wobec dynamicznie zmieniających się realiów wewnętrznych rynków finansowych, w tym wobec rozwoju nowych technologii, zwiększonej złożoności produktów finansowych oraz nowych zagrożeń związanych z cyberbezpieczeństwem. Dodatkowymi czynnikami są: rosnąca rola ESG (ang. Environmental, Social, and Governance) oraz potrzeba przystosowania europejskich rynków finansowych do „zielonej” transformacji wewnątrz Unii Europejskiej.
Główne cele MiFID III
Podobnie jak poprzednie dyrektywy, MiFID III ma w dalszym ciągu na celu zapewnienie integralności i stabilności rynków finansowych, poprawę przejrzystości działań uczestników rynku oraz ochronę samych inwestorów. Nowa dyrektywa ma jednak o wiele szerszy zakres, uwzględniając następujące kluczowe obszary:
- wprowadzenie zasad zrównoważonego rozwoju: integracja kryteriów ESG w procesie doradztwa inwestycyjnego oraz w ocenie produktów finansowych.
- lepsza ochrona przed cyberzagrożeniami: zaostrzenie wymogów dotyczących bezpieczeństwa informatycznego uczestników rynku i zarządzania posiadanymi danymi.
Najważniejsze zmiany wprowadzone przez MiFID III
a) zwiększona przejrzystość na rynkach finansowych
Wraz z MiFID II ustanowiono szereg przepisów mających na celu poprawę przejrzystości rynku finansowego, zwłaszcza w odniesieniu do obrotu akcjami oraz obligacjami.
MiFID III idzie o krok dalej, wprowadzając bardziej rygorystyczne zasady raportowania transakcji, zwłaszcza w kontekście handlu poza giełdą (OTC). Nowe przepisy obejmują:
- rozszerzenie zakresu raportowania: więcej typów transakcji oraz większa liczba instrumentów finansowych podlegać będzie obowiązkowi raportowania,
co ma na celu eliminację luk informacyjnych. - wzmocnienie nadzoru nad handlem algorytmicznym: MiFID III wprowadza bardziej szczegółowe zasady dotyczące kontroli nad systemami handlu algorytmicznego oraz high-frequency trading (HFT). Zwiększone wymogi w zakresie testowania i monitorowania takich systemów mają na celu ograniczenie ryzyka destabilizacji rynków.
b) Ochrona inwestorów detalicznych
Ochrona klientów detalicznych była centralnym elementem MiFID II. Jednak doświadczenia ostatnich lat pokazały, że wciąż istnieją obszary wymagające poprawy. W MiFID III nacisk położono na:
- nowe standardy dotyczące informacji o produktach: dokumenty informacyjne będą musiały być jeszcze bardziej zrozumiałe, a przedstawianie ryzyk związanych z produktami finansowymi – bardziej przejrzyste. Wprowadza się również wymóg regularnego monitorowania, czy oferowane produkty wciąż odpowiadają profilowi ryzyka klienta.
- wzmocnienie zasad doradztwa inwestycyjnego: doradcy będą musieli w jeszcze większym stopniu uwzględniać preferencje klientów w zakresie zrównoważonego rozwoju (ESG). Oczekuje się, że inwestorzy detaliczni będą bardziej świadomi, jakie skutki dla środowiska i społeczeństwa mają ich inwestycje.
c) wzmocnienie ochrony przed cyberzagrożeniami
Rynki finansowe stają się coraz bardziej zależne od technologii, co niesie za sobą nowe ryzyka. MiFID III wprowadza:
- zaostrzenie wymogów w zakresie bezpieczeństwa informatycznego: firmy inwestycyjne będą musiały stosować bardziej zaawansowane systemy ochrony przed cyberatakami oraz regularnie testować swoją infrastrukturę IT.
- obowiązkowe zgłaszanie incydentów: każdy incydent związany z bezpieczeństwem danych będzie musiał być niezwłocznie zgłaszany odpowiednim organom nadzoru.
Inne ważne zmiany względem MiFID II
- zmiana regulacji określających funkcjonowanie systemów wielostronnych, powodująca konieczność aktualizacji dokumentacji wewnętrznej i dokumentacji dotyczącej klientów.
- zmiana zakresu kwalifikacji podmiotu systematycznie internalizującego transakcje. Te podmioty w nowej definicji zostały ograniczone do tych zawierających transakcje na instrumentach udziałowych.
- zmianie uległy zasady best execution. Nowe przepisy wprowadzają tymczasowe zawieszenie sprawozdawczości w tym zakresie. Uchylono również obowiązek przygotowania i opublikowania wykazu najlepszych systemów wykonywania zleceń uwzględniających wolumen obrotów, na którym wykonywały zlecenia klientów.
- poprzez MiFID III wprowadzono zmiany w zakresie ograniczania lub wstrzymywania obrotu przez rynki regulowane. Ich dokładne przesłanki mają zostać określone przez Komisję Europejską w ramach aktu wykonawczego do dyrektywy. Będzie to wymagało od podmiotów prowadzących rynki regulowane dostosowania wewnętrznej dokumentacji.