Zaufanie pracodawcy jest ważnym o ile nie najważniejszym czynnikiem faktycznym przemawiającym za nawiązaniem i utrzymaniem stosunku pracy. Chyba żaden pracodawca nie zatrudniłby w swojej firmie człowieka, któremu nie ufa. Paradoksalnie dotyczy to nie tylko wysokich stanowisk kierowniczych, ale także tych szeregowych. Można wręcz powiedzieć, że wzajemne zaufanie jest niezbędne w pracy.
Spis treści
Utrata zaufania pracodawcy przyczyną wypowiedzenia umowy
Czy zatem sam fakt, że pracodawca przestaje ufać pracownikowi, jest wystarczającym powodem do wypowiedzenia umowy o pracę? Odpowiedź na to pytanie wbrew pozorom nie jest jednoznaczna. Zasadniczo można założyć, że od momentu rozpoczęcia pracy pracownik otrzymuje „kredyt zaufania” i w pierwszym okresie zatrudnienia – od kilku tygodni do kilku miesięcy – czy to w ramach okresu próbnego, czy już po jego zakończeniu powinien „udowodnić”, że na niego zasłużył. Przy czym sam fakt przedłużenia umowy po okresie próbnym, pozwala zakładać, że pracownik jest człowiekiem na tyle godnym zaufania, że pracodawca chce z nim dalej współpracować.
Problem zaczyna się wtedy, gdy pracodawca to zaufanie utraci i nie chce dalej zatrudniać pracownika. Jednocześnie ma on obowiązek wskazania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę. Samo wskazanie jako przyczyny utraty zaufanie z całą pewnością będzie niewystarczające. Utrata zaufania jest skutkiem określonych działań lub zaniedbań pracownika. Bowiem skoro pracodawca wcześniej ufał swojemu pracownikowi – powierzał mu swoje mienie, pozwalał na podejmowanie w jego imieniu decyzji – to utrata zaufania musiała być wynikiem jakiś konkretnych zdarzeń, których dopuścił się pracownik. Utrata zaufania nie jest więc przyczyną, a skutkiem.
Pracodawca w wypowiedzeniu umowy o pracę musi wskazać, na skutek jakich konkretnie zdarzeń utracił zaufanie do pracownika. Ważnym jest, aby opisane przez pracodawcę zdarzenia były po pierwsze zgodne z prawdą, a po drugie rozsądne. O ile z całą pewnością rozsądnym powodem utraty zaufania będzie kradzież, której dopuścił się pracownik, o tyle takim powodem z pewnością nie będzie pojedyncza kradzież jednorazowego długopisu firmowego. Jest to bowiem zdarzenie zbyt błahe i na tyle nie istotne, że żaden rozsądny pracodawca nie utraci z takiego powodu zaufania do swojego pracownika.
Jakie mogą być powody utraty zaufania przez pracodawcę?
Jakie więc będą rozsądne powody dla utraty zaufania? Z pewnością będzie to przestępstwo popełnione na szkodę pracodawcy. Może to być także inne przestępstwo popełnione przez pracownika niezwiązane bezpośrednio z jego stosunkiem pracy. Przykładowo można wskazać na sytuację, w której pracownik zatrudniony w charakterze kierowcy został oskarżony o jazdę samochodem pod wpływem alkoholu, albo sytuację, w której kasjer w banku został oskarżony o kradzież, albo oszustwo. Reasumując fakt podejrzenia o popełnienia przestępstwa, lub skazanie za przestępstwo może być okolicznością uzasadniającą utratę zaufania.
Inną grupą przyczyn jest niewykonywanie lub nieprawidłowe wykonywanie obowiązków służbowych. Jeżeli pracownik wykonuje swoją pracę niewłaściwie, albo nie wykonuje powierzonych mu zadań w ogóle, to z pewnością może to być przyczyna utraty zaufania. Należy jednak zaznaczyć, że nawet niewykonywanie powierzonych zadań nie zawsze będzie uzasadniało utratę zaufania. Sytuacja taka nastąpi wtenczas, gdy powierzone zadania były niemożliwe do wykonania, ich wykonanie nie zależało od działań pracownika, albo ilość pracy na danym stanowisku była tak wielka, że wykonanie wszystkich zadań było niemożliwe. Wtenczas wskazywanie takich „uchybień” jako przesłanek utraty zaufania, albo szerzej wypowiedzenia umowy o pracę będzie bezpodstawne.
Ciekawą przesłanką uzasadniającą utratę zaufania jest kłamstwo pracownika. O ile pojedyncze skłamanie w nieistotnej sprawie nie będzie przesłanką przemawiającą za utratą zaufania, o tyle poważne kłamstwo w ważnej sprawie z punktu widzenia pracodawcy już tak. Podobnie zasadną będzie przesłanka utraty zaufania w przypadku przyłapania pracownika na serii kłamstw – nawet dotyczących kwestii nie związanych bezpośrednio ze stosunkiem pracy.
Utrata zaufania jako przyczyna wypowiedzenia. Podsumowanie
Warto również pamiętać, że w przypadku zwolnienia z powodu braku zaufania dobrze skontaktować się z prawnikiem – adwokatem lub radcą prawnym. Zweryfikuje on zasadność takiego zwolnienia i fachowo oceni szanse na przywrócenie do pracy, albo odszkodowanie.